Izarrarteko gorputz

Izarrarteko gorputz bat izarrarteko espazioan kokatzen den, izar bati grabitazionalki loturik ez dagoen eta izar edo azpiizar bat ez den argizagi bat da. Horretaz gain, izarrarteko gorputzat har ditzakegu izarrarteko ibilbidea duten baina behin-behinean planeta-sistema batetik igarotzen ari diren argizagiak ere (exokometak ere bai).^[1][2] Halako bi gorputz aurkitu ditu gizakiak gure Eguzki-sistematik igarotzen zeudela: 1I/`Oumuamua eta 2I/Borisov.

Egungo teknologiak ezartzen dizkigun mugengatik, izarrarteko gorputz bat gure Eguzki-sistematik igarotzean baino ezin dugu atzeman. Izarrarteko gorputz bat erraz desberdindu daiteke gorputz arrunt batengandik, izan ere, halako gorputzek abiadura hiperboliko oso handiak dituzte, Eguzkiari grabitazionalki lotuak dauden argizagiak ordea, km/s gutxi batzuk baino azkarrago ez dira mugitzen.^[2][3] Gainera, grabitazionalki lotuak dauden argizagiek Eguzkiaren inguruan orbita eliptikoak burutzen dituzte eta ez hiperbolikoak. Hala ere, badira zenbait gorputz orbita parabolikoa edukitzetik hurbil daudenak eta hauek Eguzkiarekin duten ustezko lotura grabitazionala zalantza ugariren iturri da oraindik.

Planeta-sistema batean orbitatzen diharduen gorputz bat izarrarteko gorputz bihurtu daiteke, beste gorputz batek, grabitazionalki, izarraren eremu grabitatoriotik ihes egiteko beste indar ematen badio. 1980ko hamarkadan halako gertakizun bat behatu zen, C/1980 E1 gorputza, hasieran Eguzkiari grabitazionalki lotuta zegoena, Jupiterrengana hurbildu zen eta honek Eguzkiaren eremu grabitatoriotik ihes egiteko nahikoa abiadura eman zion, katapulta bailitzan. Ekintza honek gorputz ihesleari eszentrikotasuna nabarmenki handitu zion (1.057koa zuen ekintzaren ondoren) eta hala, haren orbita hiperbolikoa bihurtu zen.^[4] Gaur egun gorputza izarrarteko espaziora bidaiatzen ari da.

1. ↑ (Ingelesez) Valtonen, Mauri J.; Zheng, Jia-Qing; Mikkola, Seppo. (1992). «Origin of oort cloud comets in the interstellar space» Celestial Mechanics and Dynamical Astronomy 54 (1-3): 37–48.  doi:10.1007/BF00049542. ISSN 0923-2958. (Noiz kontsultatua: 2019-11-28).
2. ↑ ^{a b} Francis, P. J.. (2005-12-20). «The Demographics of Long-Period Comets» The Astrophysical Journal 635 (2): 1348–1361.  doi:10.1086/497684. ISSN 0004-637X. (Noiz kontsultatua: 2019-11-28).
3. ↑ Marcos, C. de la Fuente; Marcos, R. de la Fuente; Aarseth, S. J.. (2018-05-01). «Where the Solar system meets the solar neighbourhood: patterns in the distribution of radiants of observed hyperbolic minor bodies» Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters 476 (1): L1–L5.  doi:10.1093/mnrasl/sly019. ISSN 1745-3925. (Noiz kontsultatua: 2019-11-28).
4. ↑ (Ingelesez) «JPL, NASA» JPL (Noiz kontsultatua: 2019-12-05).